
Het Laboratorium voor Experimentele Hematologie doet fundamenteel en toegepast onderzoek in het gebied van de hematologie en de immunologie. Het werkt nauw samen met de medische dienst voor hematologie van het Institut Jules Bordet. Het sterke punt van het laboratorium is de continuïteit van – de heel nauwe – interactie tussen de onderzoekers, de eenheid hematologische celtherapie (EHCT) en de clinici die instaan voor het ontwikkelen van innovatieve klinische protocollen. In het laboratorium zijn heel veel verschillende competenties aanwezig, waardoor we projecten kunnen opzetten uitgaand van een verschillende aanpak: celbiologie, immunologie, moleculaire biologie en celtherapie.
Het laboratorium voor experimentele hematologie werkt hoofdzakelijk rond drie kernthema’s:
- het micromilieu van acute leukemie,
- de carcinogenese veroorzaakt door BLV & HTLV1,
- immunosenescentie bij patiënten met lymfoom en chronisch lymfatische leukemie.
De resultaten van onze onderzoeken helpen ons niet alleen om ons inzicht in het immuunsysteem te versterken, maar ook om leukemie te overwinnen. Ze zijn dus van groot belang, vooral ook omdat de nieuwe, op het immuunsysteem gebaseerde therapeutische behandelingen minder toxisch en doeltreffender beloven te zijn op lange termijn.
In het gros van de gevallen is het immuunsysteem van de patiënt niet in staat om de nog aanwezige leukemiecellen die aan radiochemotherapie ontsnappen, te vernietigen. Het hoge aantal recidieven bewijst dat. Het is daarom heel belangrijk dat we meer inzicht krijgen in het immunologische milieu van de kanker en in de interacties tussen de kankercellen en het immuunsysteem.
- Een specifiek luik van dit onderzoeksgebied is het in kaart brengen van de regels die, in de context van leukemie, de vorming sturen van een groep van T-lymfocyten, de zogenaamde ‘opzichters’. Deze regulerende cellen blokkeren een adequate immuunrespons en spelen een cruciale rol in het uitblijven van een efficiënte antikankerrespons. We vergelijken dus het profiel van epigenetische expressie (MicroARNs) van leukemiepatiënten met dat van gezonde mensen als instrument voor de prognose en de opvolging van de behandeling, en we identificeren de controlemechanismes van de regulerende functie. Deze kennis is belangrijk om de beste immunomodulerende modaliteiten te vinden en zo een sterk en duurzaam antikankereffect te verkrijgen.
- Een ander recent onderzoeksdomein dat cruciaal is om de gevoeligheid van oudere mensen voor kanker te begrijpen, is immunosenescentie. Vandaag wordt algemeen aangenomen dat immunosenescentie een rol speelt in de verhoogde morbiditeit en mortaliteit van bejaarden. Deze hypothese – de ouderdomsgebonden toename van het aantal kankers als gevolg van de minder efficiënte immuunbewaking van tumoren door de aftakeling van ons immuunsysteem – is vandaag algemeen erkend. Een belangrijke stap is dus om de genetische biomarkers van immunosenescentie te achterhalen en die te koppelen aan de kenmerken van de aandoeningen en de patiënten. Deze onderzoeken zouden ons moeten helpen om de slaagkansen en de toxiciteitsrisico’s van de therapieën te voorspellen en dus de therapeutische keuzes voor de oudste en kwetsbaarste bevolkingsgroep te optimaliseren. Ze openen horizonten in de ontwikkeling van klinische studies rond onder meer behandelingen die het immuunsysteem aanpakken.
- Een laatste onderzoeksterrein draait rond het gebruik van een model van virus-geïnduceerde leukemie. De bedoeling is om nieuwe moleculaire mechanismen te ontrafelen die mogelijk een rol spelen in de progressie van bepaalde tumoren en in de mechanismen die maken dat tumoren aan het immuunsysteem ontsnappen.
Het laboratorium focust vooral op het onderzoek naar de mechanismen die de afweer van kankercellen door het immuunsysteem verhinderen. De onderzoekers willen zo beter begrijpen hoe het micromilieu van de tumor de groei van de leukemiecellen steunt en/of toelaat.
In die context doen onze wetenschappers meer specifiek onderzoek naar de T-lymfocytaire immunodulatie en de verschillende subtypes van regulerende T-lymfocyten op het niveau van het transcriptoom, het methyloom en het miRoom.
Ons hoofddoel is het identificeren van biomarkers van het tumorale milieu die voorspellende waarde hebben voor de prognose, waardoor de clinici hun therapeutische keuze gerichter en meer op maat van de patiënt kunnen vastleggen. In die context bestuderen we de impact van senescentie of veroudering op de immuunrespons. Op langere termijn hopen we innovatieve behandelingen te ontwikkelen voor de combinatie van immunomodulerende therapieën, die zich specifiek richten op de immuunrespons voor de traditionele therapieën.
Het laboratorium voor experimentele hematologie heeft ook een belangrijke missie op het vlak van onderwijs. Het biedt kwaliteitsvolle opleidingen aan jonge postgegradueerden die een doctoraat willen behalen.
De onderzoekers van het laboratorium organiseren in samenwerking met verschillende Belgische en buitenlandse universiteiten seminars en workshops rond kankerimmunologie.
Onderzoeksprojecten
Project 1
Epigenetische regulering van het immuun-micromilieu bij acute leukemie - FOCUS OP T-REGULERENDE LYMFOCYTEN EN MICROARNS
- Projectleiders : Philippe Lewalle, Mehdi Najar
- Financiering: Télévie, Vrienden van het Bordet Instituut
Project 2
STUDIE VAN DE ANTIKANKER, EPIGENETISCHE EN IMMUNOMODULERENDE WERKING VAN BIOACTIEVE MOLECULEN IN HET GEVAL VAN LEUKEMIA EN LYMPHOMA
- Projectleider : Makram Merimi, Mehdi Najar
- Financiering : ARES
Project 3
EXPLORING CLONAL ARCHITECTURE AS A BIOMARKER TO PREDICT HTLV-1 ASYMPTOMATIC CARRIERS AT HIGH RISK OF PROGRESSION TO AGGRESSIVE LEUKEMIA
- Projectleider : Anne Van den Broeke
- Samenwerkingen :
- Toshiki Watanabe, Laboratory of Tumor Cell Biology and Joint Study of Predisposing Factors for ATL Development (JSPFAD), University of Tokyo, Tokyo, Japan
- Olivier Hermine, Hôpital Necker Enfants Malades and Institut Imagine, Paris, France
- Michel Georges, GIGA Medical Genomics, Unit of Animal Genomics, Université de Liège, Belgium
- Financiering : Les Amis de l'Institut Bordet, Télévie
Project 4
SINGLE-CELL GENOMICS TO IDENTIFY KEY DRIVERS THAT SHAPE TUMOR EVOLUTION AND ONCOGENIC SWITCH IN VIRUS-INDUCED CANCER
- Projectleider : Anne Van den Broeke
- Samenwerkingen :
- Michel Georges, GIGA Medical Genomics, Unit of Animal Genomics, Université de Liège, Belgium
- Tristan Gilet, Mechanical Engineering Dpt, Microfluidics Lab, Université de Liège, Belgium
- Philip Griebel, Vaccine and Infectious Disease Organization (VIDO-Intervac), University of Saskatchewan, Saskatoon, Canada
- Financiering : Les Amis de l'Institut Bordet, Télévie, International Brachet Stiftung (IBS), Fondation contre le Cancer
Project 5
EXPLORING THE IMPACT OF INTEGRATED VIRAL GENOMES IN CARCINOGENESIS USING OXFORD NANOPORE LONG READ NGS TECHNOLOGIES: APPLICATION TO HUMAN PAPILLOMAVIRUS IN HNSCC CANCERS
- Projectleider : Anne Van den Broeke
- Samenwerkingen :
- Head and Neck Surgery team IJB (A. Digonnet, E. Willemse, M. Quiriny, V. Donckier)
- Anatomical Pathology and Tumor Biobank Dpts IJB (L. Craciun, P. Demetter)
- Michel Georges, GIGA Medical Genomics, Unit of Animal Genomics, Université de Liège, Belgium
- Financiering : Les Amis de l'Institut Bordet, WALInnov
Ons team
Laboratoriumverantwoordelijke
Philippe Lewalle
Onderzoekers
Mehdi Najar: senior scientist
Makram Merimi, PhD, scientifical collaborator
Snehal Karpe, Post-doctoral fellow, Bioinformatician
Anne Van den Broeke, DVM, PhD, Project Leader
Hugues Duvillier, MSc , manager of the Flow Cytometry Unit.
Doctorandi
Redouane Rouas
Khalid Ottmani
Douäa Moussa Agha
Fatima Bouhtit
Administratieve ondersteuning
Catherine Primo
10/02/2022
Wetenschapelijke artikelen
CYAD-01, an autologous NKG2D-based CAR T-cell therapy, in relapsed or refractory acute myeloid leukaemia and myelodysplastic syndromes or multiple myeloma (THINK): haematological cohorts of the dose escalation segment of a phase 1 trial.
Auteurs : Sallman DA, Kerre T, Havelange V, Poiré X, Lewalle P, Wang ES, Brayer JB, Davila ML, Moors I, Machiels JP, Awada A, Alcantar-Orozco EM, Borissova R, Braun N, Dheur MS, Gilham DE, Lonez C, Lehmann FF, Flament A
Jaar : 2023
Journal : Lancet Haematol
Bioscreening and pre-clinical evaluation of the impact of bioactive molecules from Ptychotis verticillata on the multilineage potential of mesenchymal stromal cells towards immune- and inflammation-mediated diseases.
Auteurs : Bouhtit F, Najar M, Rahmani S, Melki R, Najimi M, Sadki K, Boukhatem N, Twizere JC, Meuleman N, Lewalle P, Lagneaux L, Merimi M
Jaar : 2022
Journal : Inflamm Res
Volume : 71
Pagina's : 887-898
New Perspectives in Treating Acute Myeloid Leukemia: Driving towards a Patient-Tailored Strategy.
Auteurs : Andreozzi F, Massaro F, Wittnebel S, Spilleboudt C, Lewalle P, Salaroli A
Jaar : 2022
Journal : Int J Mol Sci
Volume : 23
Mesenchymal Stem/Stromal Cells as a Therapeutic Tool in Cell-Based Therapy and Regenerative Medicine: An Introduction Expertise to the Topical Collection.
Auteurs : Merimi M, Fahmi H, De Kock J, Beguin C, Burny A, Moll G, Poggi A, Najar M
Jaar : 2022
Journal : Cells
Volume : 11
NK cells and monocytes modulate primary HTLV-1 infection.
Auteurs : Moles R, Sarkis S, Galli V, Omsland M, Artesi M, Bissa M, McKinnon K, Brown S, Hahaut V, Washington-Parks R, Welsh J, Venzon DJ, Gutowska A, Doster MN, Breed MW, Killoran KE, Kramer J, Jones J, Moniuszko M, Van den Broeke A, Pise-Masison CA, Franchini G
Jaar : 2022
Journal : PLoS Pathog
Volume : 18
Pagina's : e1010416