Eenheid celtherapie (Hematologie)

De eenheid celtherapie beheert: 

De navelstrengbloedbank:
De navelstrengbloedbank bevat meer dan 1000 gecryopreserveerde navelstrengen bestemd voor allogene transplantaties naargelang van de aanvragen door registers. Onze bank is verbonden met een netwerk van verschillende internationale registers en ons navelstrengbloed is beschikbaar voor alle Belgische of buitenlandse patiënten die het nodig hebben. Navelstrengbloed wordt sinds 1989 gebruikt voor beenmergtransplantaties. De bevoorrading van de bank is afhankelijk van onze nauwe samenwerking met de kraamklinieken die geaccrediteerd zijn voor de donatie van navelstrengbloed en de generositeit van de ouders die met deze donatie akkoord gaan. De donatie gebeurt anoniem. De gynaecoloog verzamelt het navelstrengbloed onmiddellijk na de geboorte van de baby, van zodra de navelstreng is doorgeknipt. De afname is onschadelijk voor zowel de baby als de moeder. Het verzamelde navelstrengbloed wordt ingevroren en bewaard tot er een transplantatieaanvraag komt voor een patiënt. 

De hematopoëtische stamcelbank:
De bank bewaart ongeveer 2000 transplantaten voor patiënten die op een dag mogelijk een autotransplantatie nodig zullen hebben in het kader van hun verzorging. Dit zijn voornamelijk patiënten met lymfomen en myelomen.

De bank bewaart de transplantaten voor het gehele IRIS-ULB-netwerk. In de meeste gevallen ondergaan de patiënten van wie de hematopoëtische stamcellen werden ingezameld, een transplantatie binnen het jaar van afname.

Bij allogene transplantaten van een familiale donor of van een donor uit het register gaan de cellen via de bank, maar worden ze rechtstreeks gebruikt, en alleen de overtollige cellen worden ingevroren voor mogelijk later gebruik bij dezelfde patiënt. Dit kan gedurende meerdere jaren zijn, tot de ontvanger overlijdt. Om de barrière van onvolledige compatibiliteit (50% compatibiliteit) te kunnen overwinnen maakt de celtherapie-eenheid in het geval van semi-compatibele (haplo-identieke) transplantaten, gebruik van lymfocytaire depletiestrategieën om het optreden van transplantaat-versus-gastheerziekte te voorkomen (graft versus host disease: GVHD).

De celbank met therapeutische doeleinden:
Meer recent wordt de therapeutische celbank geconfronteerd met de nieuwe uitdaging van de immuuntherapie. De bank is geaccrediteerd voor de voorbereiding en opslag van mesenchymale cellen en dendritische cellen voor de productie van antitumor "vaccins" en specifieke lymfocyten antigenen (antiviraal of antitumor). In deze context neemt het Instituut Jules Bordet deel aan het klinische onderzoek van het NKR-2 kandidaatproduct, een immuuntherapiecel ontwikkeld door een Belgisch biotechnologiebedrijf.

Celtherapie is een behandelingsstrategie die gebruik maakt van cellen om de biologische activiteit van een beschadigd weefsel of orgaan te vervangen, te herstellen of aan te passen. We spreken van celimmuuntherapie wanneer bij deze behandeling gebruikt wordt gemaakt van de cellen van het immuunsysteem (vooral lymfocyten) als therapeutisch wapen. Dit kunnen autologe lymfocyten (afkomstig van de patiënt zelf) zijn, die vooraf in het laboratorium moeten worden geactiveerd of aangepast, of allogene lymfocyten (afkomstig van een donor).

Ons immuunsysteem elimineert elke dag kankercellen en voorkomt zo dat ze zich ontwikkelen tot tumoren. Maar door allerlei, voorlopig nog onbekende, oorzaken slaagt het immuunsysteem er op een bepaald ogenblik niet meer in om deze taak uit voeren waardoor de kankercellen zich kunnen vermenigvuldigen. Na conventionele behandelingen is ons immuunsysteem vaak niet meer in staat om residuele kankercellen die aan chemotherapie en/of radiotherapie ontsnapt zijn, te elimineren. Er kan een evenwicht ontstaan tussen kanker- en immuuncellen, wat resulteert in een klinische remissie van enkele maanden of jaren.  Als dit evenwicht breekt, treedt er een klinische terugval op. Het hoge terugvalpercentage bij kanker toont aan dat het immuunsysteem heel vaak niet doeltreffend is bij de definitieve controle van residuele kankercellen.  In deze context heeft celimmuuntherapie tot doel de immuunrespons tegen kanker te versterken en zo de definitieve uitroeiing van de ziekte te bereiken.

Het is mogelijk om enkel immuuntherapie te gebruiken bij de bestrijding van bepaalde kankers, maar in de meeste gevallen lijkt het erop dat de werkzaamheid beter is wanneer het wordt gecombineerd met andere behandelingstypes.

Ons team biedt medische en paramedische opleidingen aan, specifiek voor GMP-technieken voor celproducten, voor stagiairs die een tijdje op de eenheid willen doorbrengen.