Overslaan en naar de inhoud gaan

Movember 2022

 

 

 

November is de maand van sensibilisering voor mannenkankers. Het Academisch Ziekenhuis Brussel ondersteunt het Movember initiatief en herinnert aan het belang van kankerscreening voor mannen

movember risk

We zijn niet allemaal gelijk wat kanker aangaat. Los van onze levensstijl varieert het risico volgens onze genetische constitutie. Bepaalde genetische mutaties leiden tot grotere risico’s. Ook het voorkomen van kankers in de familie of persoonlijke kankerantecedenten verhogen het individuele risico. Voor de grote meerderheid van de mensen met een gemiddeld risico bedraagt het vermijdbare risico 30-40 %. De preventie omvat twee grote aspecten: de levensstijl en de opsporing.
De maatregelen die men kan/moet nemen aangaande levensstijl, werden gebundeld in de Europese Code tegen Kanker: niet roken, minder alcohol drinken, beter eten, bewegen, gewicht onder controle houden. 
De opsporing betreft de meest frequente kankers. Bij de mannen gaat het dan om darmkanker, prostaatkanker, teelbalkanker, huidkanker en longkanker. De opsporing verloopt steeds meer gepersonaliseerd: vooraleer opsporingsmodaliteiten voor te stellen, evalueert men het individuele risico.

Prostaatkanker
Movember prostaatkanker
De belangrijkste kanker bij mannen. Hij treft tot één man op tien.
De opsporing van prostaatkanker biedt voordelen maar houdt ook nadelen in. De kanker kan in een vroeg stadium opgespoord worden (het enige geneeslijke stadium), maar het risico is overbehandeling (opsporing van kankers die nooit een probleem zouden vormen als ze niet ontdekt werden, en die dus overbodig behandeld zullen worden). Bij mannen zonder bijzonder risico kan opsporing worden voorgesteld vanaf 50 jaar; ze bestaat in de eerste plaats uit de meting van het PSA-gehalte (prostaat-specifiek antigeen) in het bloed, in combinatie met een rectale ‘toucher’. Afhankelijk van dit gehalte en/of de snelheid waarmee het PSA tussen twee metingen evolueert, kan de uroloog op basis van een MRI bij anomalie eventueel overwegen over te gaan tot een biopsie. Voor sommigen is het risico hoger: bij genetische mutatie, familiale voorgeschiedenis of mannen van Afrikaanse origine.movember zaadbalkanker

Zaadbalkanker
Zaadbalkanker is een zeldzamere ziekte, die ongeveer 400 mannen per jaar treft en jonge mannen tussen 20 en 40 jaar treft.
Familiale voorgeschiedenis, cryptorchisme (teelbal niet ingedaald in de balzak), onvruchtbaarheid of cannabisgebruik zijn risicofactoren.
De vooruitgang in het onderzoek, toe te schrijven aan de multidisciplinaire aanpak in een referentiecentrum, zoals het Jules Bordet Instituut, maakt het mogelijk deze aandoening in de meeste gevallen te overwinnen, zelfs in een gevorderd stadium.

Darmkanker
Darmkanker, de derde meest voorkomende vorm van
kanker bij mannen, treft jaarlijks 7.500 mensen, waaronder 4.000 mannen

Movember darmkankerVoor de overgrote meerderheid van de mannen (gemiddeld risico) wordt aanbevolen om vanaf de leeftijd van 50 jaar elke twee jaar een bloedonderzoek van de ontlasting ("Colotest") te ondergaan, of elke 10 jaar een coloscopie.
In zeldzame gevallen kan er sprake zijn van een genetisch risico (bepaalde darmziekten die erfelijk zijn). Het risico is ook hoger als er darmkanker voorkomt in de directe familie, of bij mensen met een inflammatoire darmziekte. In deze gevallen wordt aanbevolen elke 2 tot 5 jaar een coloscopie te verrichten, soms al vanaf de leeftijd van 40 jaar.
Een voeding dat rijk is aan vezels, fruit en groenten, 🥩 beperkte vlees- en alcoholconsumptie, regelmatige lichaamsbeweging en gewichtsbeheersing verminderen het risico op darmkanker. 

Huidkanker
movember huidkankerHuidkanker treft 3660 mensen per jaar, waarvan 1660 mannen.
Systematische opsporing van deze kanker bij de hele populatie wordt niet aangeraden.
Het is nuttig bij mensen met een lichte huidskleur die een hoger risico lopen: huidkankergevallen in de naaste familie, lichte en zongevoelige huid, mensen die vaak blootgesteld worden (beroepen in open lucht, zeer zonnige landen). 90% van de melanomen worden veroorzaakt door de UV-stralen van de zon.
Bepaalde genetische mutaties (BRCA 2 …) verhogen het risico aanzienlijk.
De opsporing koppelt een jaarlijks visueel onderzoek, met eventuele cartografie en dermatoscopie bij verdachte lesie, aan zelftoezicht op basis van de ABCDE-criteria (Asymmetrie, onregelmatige Boord, heterogene Color, Diameter van meer dan 6 mm en/of Different (anders dan de andere huidvlekjes), Evolutie en/of Elevatie (dikker).

Longkanker
Movember longkankerLongkanker treft 8900 mensen per jaar, waarvan 5600 mannen. Het is de tweede meest voorkomende vorm van kanker bij mannen.
De opsporing van longkanker wordt aanbevolen voor 55-plussers die gedurende 30 jaar een pakje sigaretten per dag hebben gerookt en minder dan 15 jaar geleden (of nog altijd niet) gestopt zijn met roken.
Deze risicopersonen wordt aangeraden elk jaar een thoraxscan met lage dosis te laten maken. In deze groep kan men op deze manier een kwart overlijdens door longkanker voorkomen.

Bron van de beelden : Registre du Cancer 2019