Een oncopsycholoog is een psycholoog die gespecialiseerd is in de begeleiding van kankerpatiënten. Schok van de diagnose, angst, depressie, zelfbeeld of angst voor recidief.... psychische problemen kunnen zich in elke fase van de behandeling voordoen, voor, tijdens of na de behandeling. Om deze uitdagingen aan te pakken, biedt het psycho-oncologisch team van het Jules Bordet Instituut individuele of groepsconsultaties en activiteiten (ondersteuningsgroepen) aan voor patiënten en hun naasten (partners, kinderen, enz.).
Het psycho-oncologieteam van het Jules Bordet Instituut heeft als opdrachten:
- de psychologische en psychiatrische opvang van de patiënten en/of hun naaste omgeving,
- de ontwikkeling van klinische onderzoeksprojecten,
- de organisatie van een opleiding in communicatie tussen zorgverleners en zorgvragers, en in psycho-oncologie in het algemeen.
De psychiaters, psychologen, psychotherapeuten, neuropsychologen en tabacologen van de psycho-oncologie hebben als gemeenschappelijke taak de levenskwaliteit van patiënten die kanker hebben of gehad hebben, behouden en verbeteren. Ze staan ten dienste van de patiënten zelf en hun naaste omgeving (kinderen, partners, broers en zussen enz.).
Het psycho-oncologieteam van het Institut Jules Bordet biedt de volgende individuele behandelingen aan:
• psychologische en psychiatrische begeleiding die specifiek te maken heeft met de problemen waarmee oncologische patiënten vaak te maken krijgen,
• psychotherapie,
• neuropsychologische consulten om een balans op te maken en ook om een mogelijke behandeling van cognitieve stoornissen uit te voeren,
• rookstopbegeleiding.
Het psycho-oncologieteam organiseert ook in groep :
• psychotherapeutische interventies om patiënten hun emoties beter te reguleren en vermoeidheid te beheersen
Daarnaast biedt het psycho-oncologieteam de volgende begeleiding aan voor gezinnen:
• psychologische consulten voor de patiënt en zijn omgeving, voor koppels of voor dyadische consulten (de patiënt en zijn familie) om samen de gevolgen van de ziekte beter te beheersen.
• de activiteiten van ‘Bordet’n Family’, om als familie beter te leren omgaan met de gevolgen van de ziekte.
Dit aanbod is bestemd voor alle personen die kanker hebben of hebben gehad, en voor hun naaste omgeving. De begeleiding kan gebeuren tijdens de opname, en/of tijdens consulten.
Tijdens de ziekenhuisopname is de begeleiding van psychologen, psychotherapeuten en neuropsychologen daarentegen wel inbegrepen in de opnameprijs. Poliklinische en dagziekenhuisinterventies zijn geprijsd. Sommige van deze tussenkomsten kunnen tegen een voorkeurtarief worden aangeboden in het kader van specifieke projecten en in het kader van de overeenkomst voor eerstelijnspsychologische zorg van het RIZIV. Voor begeleiding van de psychiater worden altijd erelonen aangerekend.
Verschillende leden van de Psycho-oncologie geven ook les aan de Faculteit Geneeskunde, de Faculteit der Psychologische Wetenschappen, in de Hogescholen voor Verpleegkunde en in het kader van de opleidingen palliatieve zorg.
De leden van de psycho-oncologie geven regelmatig opleidingen in het kader van het Interuniversitair Certificaat psycho-oncologie. Daarnaast bieden ze opleidingen aan rond de communicatie tussen zorgverleners en zorgvragers voor alle zorgverleners (artsen, verpleegkundigen, psychologen en paramedici) die werkzaam zijn in de oncologie in België.
Onderzoeksprojecten
De Kliniek voor psycho-oncologie heeft specifieke en bevoorrechte samenwerkingsverbanden op touw gezet met het Centrum voor psycho-oncologie vzw en met de Onderzoekseenheid voor psychosomatiek en psycho-oncologie van de ULB. Elk onderzoeksproject is gestoeld op die samenwerking en wordt gecoördineerd door een lid van de Kliniek voor psycho-oncologie, onder supervisie van Prof. Isabelle Merckaert.
Project 1
De emoties in het dagelijkse leven beter reguleren: een onderzoek dat het effect evalueert van een psychologische groepsinterventie bij patiënten met een metastatische kanker
- Projectdrager : Florence Lewis en Isabelle Merckaert
- Samenwerking : Centre de Psycho-Oncologie et l’Unité de Recherche en Psychosomatique et Psycho-oncologie (ULB)
- Financiering : L’Association Jules Bordet, Fonds Désiré et Simone Drieghe Miller (géré par la Fondation Roi Baudouin).
Project 2
BORDET’N FAMILY: ONDERSTEUNINGSINTERVENTIES VOOR KINDEREN EN GEZINNEN WAARVAN EEN LID GETROFFEN IS DOOR KANKER
- Projectdrager : Aurore Liénard
- Samenwerking : Hôpital Erasme, Centre de Psycho-Oncologie et l’Unité de Recherche en Psychosomatique et Psycho-oncologie (ULB).
- Financiering : L’Association Jules Bordet
Project 3
HET KIND GECONFRONTEERD MET DE ZIEKTE VAN EEN OUDER: PSYCHOLOGISCHE INTERVENTIE TER ONDERSTEUNING VAN DE COMMUNICATIE VAN KANKERPATIËNTEN TEGENOVER HUN KINDEREN, TIENERS EN JONGVOLWASSENEN
- Projectdrager : Aurore Liénard
- Samenwerking : Centre de Psycho-Oncologie et l’Unité de Recherche en Psychosomatique et Psycho-oncologie (ULB).
- Financiering : L’Association Jules Bordet, Fonds Thierry Maricq & Véronique Detournay (géré par la Fondation Roi Baudouin).
Project 4
ONLINE RESILIENCE GROUP-BASED TRAINING PROGRAM, ECOLOGICALLY BOOSTED AND SCHEDULED IN THE EARLY CANCER TREATMENT PERIOD OF AYAS WITH CANCER: A LONGITUDINAL MULTICENTER RANDOMIZED CONTROLLED TRIAL
Projectdrager : Yves Libert et Isabelle Merckaert
Samenwerking : Le Centre de Psycho-Oncologie, l’Unité de Recherche en Psychosomatique et Psycho-oncologie (ULB), l’Institut de Recherche en Sciences Psychologiques de la Faculté de Psychologie et des Sciences de l’Éducation (UCL) et les Cliniques universitaires Saint-Luc (UCL), le GIGA Consciousness, Sensation and Perception Research Group (ULg) et le Centre Hospitalier Universitaire de Liège (CHU Liège) (ULg).
Financiering : Le FRS.FNRS – Télévie, L’Association Jules Bordet.
Ons team
Coördinatoren van de psychologen
Yves Libert
Klinische Psychologuen
Carla Baron
Loriane Boas
France Delevallez
Salomé Lamal
Florence Lewis
Aurore Liénard
Isabelle Merckaert
Lucie Ponsard
Antoine Van Lierde
Kylian Vincx
Denis Walravens
Pauline Waroquier
Neuropsycholoog
Cindy Borghgraef
Tabacologogen
Martial Bodo
Laurence Gilson
Hilde Vandecasteele
Psychologen consulenten
Marie Caillier
Laure Chaix de Lavarène
Ariane Fauconnier
Diane Gillet de Chalonge
Ines Mattiussi
Angélique Moucheux
Daniela Rios
Oriane Verkaeren
Justine Wéry
10/07/2025
Publicaties 2024
Early palliative care in metastatic uveal melanoma (early together): protocol of a prospective randomized Phase III trial.
Auteurs : Piperno-Neumann S, de Koning L, Marchal T, Gastaud L, Waechter L, Fogliarini, A, Bouleuc C, Libert Y, Seban R, Thery L, Ducoulombier A, Rodrigues M, Bredart A, Alexia Savignoni A, Dolbeault S, Burnod A
Année : 2024
Journal : Melanoma Management
Volume : 11(1)
Interventions aiming to improve advance care planning uptake in oncology: a scoping review of recent randomized controlled trials.
Auteurs : Libert Y, Langhendries C, Choucroun L, Merckaert I
Année : July 2024
Journal : Current Opinion in Oncology
Volume : 36(4)
A new comprehensive and stratified concept for supportive care in cancer patients.
Auteurs : Klastersky J, Libert I, Libert Y, Echterbille, MA
Année : July 2024
Journal : Current Opinion in Oncology
Volume : 36(4)
Communication and support of patients and caregivers in chronic cancer care: ESMO Clinical Practice Guideline.
Auteurs : Stiefel F, Bourquin C, Salmon P, Achtari Jeanneret L, Dauchy S, Ernstmann N, Grassi L, Libert Y, Vitinius F, Santini D, Ripamonti CI
Année : July 2024
Journal : . ESMO Open
Volume : 9(7)
Wetenschapelijke artikelen
Improving emotion regulation in breast cancer patients in the early survivorship period: Efficacy of a brief ecologically boosted group intervention.
Auteurs : Merckaert I, Waroquier P, Caillier M, Verkaeren O, Righes S, Liénard A, Libert Y, Kristanto P, Razavi D
Jaar : 2023
Journal : Psychooncology
Frailty in older adults with cancer (Fabio Gomez, editor) - Part III : Breast cancer in older adults with frailty
Auteurs : Dal Lago L, De Caluwe A, Borghgraef C, Dumont L, Pepersack T
Jaar : 2022
Journal : Book
Volume : part III
Pagina's : 303 - 318
Psychological factors associated with clinical fear of cancer recurrence in breast cancer patients in the early survivorship period.
Auteurs : Waroquier P, Delevallez F, Razavi D, Merckaert I
Jaar : 2022
Journal : Psychooncology
Volume : 31
Pagina's : 1877-1885
A randomized controlled trial assessing behavioral, cognitive, emotional and physiological changes resulting from a communication skills training in physicians caring for cancer patients.
Auteurs : Libert Y, Peternelj L, Bragard I, Marchal S, Reynaert C, Slachmuylder JL, Razavi D
Jaar : 2022
Journal : Patient Educ Couns
Volume : 105
Pagina's : 2888-2898
Psychological interventions targeting patients with metastatic cancer and prolonged survival expectancies: advances and challenges.
Auteurs : Righes S, Lewis F, Waroquier P, Delevallez F, Merckaert I
Jaar : 2022
Journal : Curr Opin Oncol
Volume : 34
Pagina's : 256-264