Wereldkankerdag 2025

Nieuws (04/02/2025)

In het kader van Wereldkankerdag spraken we met dr. Chloé Spilleboudt, hoofdarts van het Jules Bordet Instituut, een geïntegreerd kankercentrum in Brussel. We bespraken de huidige situatie met betrekking tot kanker in België, de belangrijkste uitdagingen voor de behandeling van de ziekte en de innovaties die het Instituut ter beschikking stelt om er het hoofd aan te bieden. 

V: Dr. Spilleboudt, kunt u ons een stand van zaken geven? Er wordt vooruitgang gemaakt in het kankeronderzoek, er wordt steeds meer gescreend en er lijkt een groter bewustzijn met betrekking tot gezondheid te zijn. Neemt het aantal kankerdiagnoses af, of net toe?

Dr. Spilleboudt: In België zien we verschillende trends wat betreft de incidentie van kanker naargelang het geslacht van de patiënt en het type kanker. Sinds 2006 is, na correctie voor de leeftijd, de incidentie van kanker bij vrouwen met 21% gestegen, grotendeels door de stijging van het aantal gevallen van longkanker. Bij mannen is de incidentie licht gedaald met 0,4%. In 2021 hadden in België ongeveer 465.000 mensen met kanker. Dat is 4% van de bevolking.
De vaakst voorkomende kankertypes verschillen per geslacht. Mannen krijgen vooral prostaat-, darm- en longkanker, vrouwen vooral borst-, darm- en longkanker.

V: Heeft die toename van het aantal gediagnosticeerde gevallen te maken met een betere opsporing?

Dr. Spilleboudt: Deels wel. De toegenomen incidentie kan worden toegeschreven aan de verbeterde screeningsprogramma's en meer bewustmaking. Sommige kankertypes, zoals longkanker bij vrouwen, vertonen echter een stijging die losstaat van de evolutie van de screening, maar een rechtstreeks gevolg is van het toenemend aantal rokers. 

V: Het Jules Bordet Instituut is het enige geïntegreerd kankercentrum in België. Waarom is het zo belangrijk dat patiënten in een dergelijk centrum worden behandeld?

Dr. Spilleboudt: Het voordeel van een behandeling in een geïntegreerd centrum zoals het Jules Bordet Instituut is de holistische benadering die wij onze patiënten kunnen bieden. We behandelen uiteraard de ziekte, maar de patiënten krijgen ook psychologische en sociale ondersteuning, revalidatie en begeleiding door coördinerend verpleegkundigen voor oncologische zorgen. Bovendien beschikken we over geavanceerde, innovatieve technieken zoals de MR-Linac voor radiotherapie, en radiotheranostische behandelingen. 
Er is ook een eenheid met 12 bedden volledig gewijd aan nieuwe therapieën, de New Treatment Unit, voor patiënten die willen deelnemen aan klinische studies met experimentele behandelingen. Dankzij onze verdieping van 5.000 m² die volledig gewijd is aan kankeronderzoek, spelen we namelijk ook op dat vlak een voortrekkersrol. 

Kankerpatiënten die worden behandeld in een geïntegreerd kankercentrum zoals het Jules Bordet Instituut kunnen dus rekenen op een uitgebreide, innovatieve en gepersonaliseerde zorg, en dat steeds in hetzelfde ziekenhuis.

V: U hebt het over technologieën die worden gebruikt voor radiotherapie en radiotheranostica. Kunt u ons meer vertellen over de recente innovaties die in het Jules Bordet Instituut worden gebruikt om patiënten te behandelen?

Dr. Spilleboudt: In het algemeen heeft de vooruitgang in de oncologie geleid tot meerdere belangrijke innovaties. Gepersonaliseerde geneeskunde houdt bijvoorbeeld in dat de behandelingen worden aangepast in functie van de genetische kenmerken van de tumor van de patiënt. Immuuntherapieën stimuleren het immuunsysteem om kankercellen te bestrijden, terwijl doelgerichte therapieën gericht zijn op specifieke moleculaire afwijkingen in kankercellen.
Bij het Jules Bordet Instituut gebruiken we ook geavanceerde radiotherapietechnieken, zoals de MR-Linac, een apparaat dat we konden aankopen dankzij de financiering van de Jules Bordet Associatie, de belangrijkste donor van het Instituut. De MR-Linac maakt het mogelijk om preciezer te bestralen en daarbij rekening te houden met de anatomie van de patiënt. Zo zijn er achteraf minder bijwerkingen. Op dit moment zijn we een van de enige centra in België die deze behandeling kunnen aanbieden. Dankzij de Jules Bordet Associatie werkt de dienst ook aan projecten rond flashtherapie en 'total MRI workflow', die de toekomst van de radiotherapie vormen. In de nucleaire geneeskunde kunnen we ook heel wat innovatieve behandelingen aanbieden dankzij radiotheranostica. Bij die benadering wordt er een 'doelwit' geïdentificeerd dat tot expressie wordt gebracht door de kankercellen, vervolgens een 'vector' ontwikkeld die dat doelwit herkent en tot slot aan die vector een isotoop gekoppeld die de tumor selectief bestraalt. De behandeling wordt al algemeen erkend en toegepast bij neuro-endocriene tumoren en prostaatkanker, maar zal in de nabije toekomst ook voor andere kankertypes kunnen worden gebruikt. De afdeling nucleaire geneeskunde, die al vele jaren toonaangevend is op dit gebied dankzij de steun van de Jules Bordet Associatie, werkt al actief aan deze uitbreiding. We kunnen ook CAR-T-therapie aanbieden, een revolutionaire methode waarbij de immuuncellen van de patiënt genetisch worden gemodificeerd in het laboratorium en opnieuw worden geïnjecteerd zodat ze de kankercellen kunnen aanvallen. 

V: Wat zijn de belangrijkste uitdagingen voor de kankerzorg in 2025 en hoe kan het Jules Bordet Instituut er het hoofd aan bieden?

Dr. Spilleboudt: In 2025 zullen we voor meerdere uitdagingen komen te staan bij de behandeling van kankers. Door de vergrijzing van de bevolking zal het aantal oudere patiënten toenemen, en dat vereist een aangepaste aanpak. De integratie van nieuwe technologieën, zoals artificiële intelligentie en big data, zal een sleutelrol spelen voor een verbeterde diagnosticering en behandeling. We zetten die nieuwe technologieën al in om borstkanker te diagnosticeren, maar er is nog een enorm potentieel om te verkennen. We zullen ook een antwoord moeten bieden op de psychosociale behoeften van patiënten en hun naasten. Ook na het einde van een kankerbehandeling ondervinden zij een psychologische impact en hebben ze hulp nodig. Er zijn al verschillende survivorshipprojecten opgestart, met name voor patiënten met borstkanker, gynaecologische kankers, bloedkankers en urologische kankers. 
Een van de grootste uitdagingen zal tot slot een rechtvaardige toegang tot zorg en het beheer van de financiële impact van die nieuwe therapieën zijn. Het Jules Bordet Instituut wil de beste zorg bieden en daarbij alle patiënten een gelijke toegang tot medische innovaties garanderen.